YouTube ve Spotify reklamsız kullanma ve müzik indirme
Günümüzde reklamlar her çeşit uygulamada bulunuyor. Peki gerçekten bu reklamların ne kadarı ilginizi çekiyor ve/veya faydalı oluyor? Günümüzde reklamların çokça vakit harcattığı ve bir çoğunun zararlı faktör içeren sitelere yönlendirdiği düşünülürse bu önemli bir soru. Peki reklam konusunu bir kenara bıraksak bile kullandığımız uygulamalar üzerinde gerçekten tam kontrol sahibi miyiz? DRM gibi sözde koruma sistemleri ne kadar adil ve/veya etkili? Kapitalist şirketlerin uygulamaları üzerindeki özellikler kullanıcıların istekleri doğrultusunda mı şekilleniyor yoksa şirketlerinin kâr paylarına göre mi? Sunduğu içeriği indirmeye bile izin vermeyen tonlarca uygulama ve servis sayılabilir. Çünkü amaç sizi kendi servislerine bağımlı kılmak.
Özellikle günlük hayatımızda sıkça kullandığımız YouTube ve Spotify gibi platformda hem reklamlar hem de bahsi geçen bu kısıtlamalar mevcut. Eğer siz de benim gibi bu duruma bir alternatif arıyorsanız özellikle YouTube ve Spotify için alternatif uygulama ve yazılımları listelediğim bu yazı tam size göre. İyi okumalar 😊
Yazı içinde bahsini geçirdiğim tüm servis ve uygulamalar AKKY ve Özgür Yazılım olmakla beraber çoğu topluluk tarafından geliştirilmektedir. Hiçbiri stabil çalışma ve/veya uzun yıllar destek garantisi sunmaz.
Genel Öneriler
- Tarayıcınıza uBlockOrigin reklam engelleyicisini kurun
- Mümkünse eklentinin düzgün bir şekilde çalışması için V2 Eklenti Manifestosunu engellemeyen Chrome harici tarayıcıları kullanın (Firefox, Brave vb.)
- Bu yazıda bahsi geçen Android uygulamalarını güvenli bir şekilde indirmek ve düzenli güncelleştirmeleri almak için F-Droid veya benzeri bir özgür yazılım uygulama mağazası kullanın
- Android üstündeki reklamları engellemek için reklam engelleyici uygulaması kullanın (ReThinkDNS, AdAway gibi)
Telefon üzerinde kurduğunuz reklam engelleyicilerinin tüm listelerini etkinleştirip fazla agresif bir hâle getirmeyiniz. Bankacılık / Ulaşım vb. kritik uygulamaların reklam engelleyicinin tarafından engellenmediğinden emin olun ve gerekirse uygulama veya linkleri beyaz listeye alınız
Listelenen Android Uygulamalarının isimlerini direkt F-Droid üzerinden aratarak veya linklere tıklayıp GitHub sayfalarından elle .apk dosyalarını indirip kurabilirsiniz.
YouTube
NewPipe
Listelenen tüm uygulamalar arasından en sevdiğim ve hem hızlı hem stabil şekilde çalışan Android YouTube istemcisi. Arayüzü biraz eski ve şu anda yeniden yazılma aşamasında. YouTube hesabı giriş özelliği tabii ki bulunmamakta. Videolar tek tek indirilebilmekte. Abone olunan kanallar gruplara göre ayrılabilmektedir. Ayrıca SoundCloud, Bandcapm, PeerTube gibi farklı platformlardaki içerikleri de oynatabilmektedir. Özellikle pencere içinde oynatma özelliğinin boyutlandırılabilir olması diğer uygulamalarda görünmeyen niş bir özellik. Dislike, SponsorBlock vb. özellikleri olan çeşitli çatalları da bulunmaktadır. Diğer çatallar için önceki yazıma veya hazırladığım wiki sayfasına bakabilirsiniz 
SmartTube
YouTube için AndroidTV’de tek alternatif. Her ne kadar resmi olarak desteklenmese de tablet gibi büyük ekranlı cihazlarda da kullanılabilir. Sesle aramadan tutun da ekran karatma özelliklerine kadar televizyon üzerinden kullanıma en uygun hâle getirilmiş uygulama. Ayrıca yukarıda bahsi geçen Dislike, SponsorBlock eklentileri yüklü gelmekte. YouTube’un olası engellemelerine karşın birden fazla video kaynağı kullanmakta. Bildiğim kadarı ile video indirme seçeneği doğrudan bulunmamakta.
FreeTube
YouTube’un belki de en fazla özelliğini destekleyen masaüstü uygulaması. Bu listedeki diğer uygulamaların aksine topluluk sekmeleri de görüntülenebilmekte, Yorumların sıralaması değiştirilebilmekte. Gayet stabil çalışmakla beraber video indirme seçenekleri bazen tam olmayabiliyor veya ses ile video aynı anda indirilemeyebiliyor. Farklı profiller açık abonelikleri gruplandırmak yine mümkün. Ayrıca FreeTube Android isminde bir Android portu da bulunmakta.
ReVanced
Bir miktar daha teknik kullanıcılar için. Farklı bir YouTube istemcisi kullanmak yerine direkt Google’ın YouTube uygulaması üzerine çeşitli yamalar kurarak yeni özellikler kazandırmaya yönelik. Shorts sekmesini kaldıran yamadan, indirme özelliği sağlayan yamaya kadar çok farklı yamalar mevcut. Aslında sadece YouTube için değil daha bir çok uygulama için bu yamalar mevcut. Telefonunuz 64 bit mimaride ise ve uygulamaları bozma ihtimali sizi korkutmuyorsa denemeye değer. Bu uygulama F-Droid kaynağında yasal sebeplerden bulunmamaktadır. Kendinizin elle indirmesi gerekmektedir.
Bilgisayar Uygulamaları
Bu yazıdaki bir çok diğer yazılıma ilham olmuş ve genellikle içlerinde kullanılan temel komut satırı araçlarını bilgisayarınızda kullanabilirsiniz. Bu uygulamalar youtube-dl ve yt-dlp
Ayrıca Piped/Invidious benzeri arayüzleri kullanarak web üzerinden de YouTube videosu izleyebiliyorsunuz ancak YouTube bu sitelerin bir çoğunu engellediğinden beri kullanışlılık oranı oldukça düştü, hata oranı oldukça arttı.
Spotify / YouTube Music
Spotube
Spotify veya last.fm hesabınızı bağlayıp kullanabileceğiniz bir uygulama. Oynatma listeleri, beğenileriniz, takip ettiğiniz sanatçılar Spotify üzerinden alınmakta ancak müzik videoları yine YouTube üstünden çekilmekte. Dolayısı ile YouTube ve Spotify versiyonları farklı olan bazı müziklerin sözleri kayabilmekte veya yanlış müzik videosu seçilebilmektedir. Uygulama üzerinden şarkı sözlerinin senkronizasyonu ayarlanabiliyor ve video kaynağı değiştirilebiliyor. Ancak sizin için doğrudan Spotify’a bir alternatif olur mu deneyip görmeniz lazım. Hem tek tek hem de liste olarak müzik indirmek mümkün. Uygulama Android, Windows, Linux ve iOS dahil neredeyse tüm platformlarda mevcut. 
RiMusic
Tamamıyla YouTube Music üzerinden çalışan bir uygulama. Arayüzü akıcı ve çeşitli senaryolar için oldukça fazla ayar seçeneği sunmakta. Yine indirme ve gelişmiş oynatıcı özellikleri mevcut. Spotify kullanmıyorsanız kesinlikle bir göz atmanız gerek. Hem tek tek hem de liste olarak müzik indirmek mümkün. Uygulamanın sadece Android versiyonu mevcuttur. 
Bilgisayar Uygulamaları
Verilen spotify araması veya linkine göre yine YouTube üzerinden arama ve indirme yapan SpotDL terminal uygulaması kurulum sonrası kullanılabilir. Uygulamayı yükledikten sonra tek yapmanız gereken müzikleri indirmek istediğiniz klasörde bir terminal açıp spotdl https://open.spotify.com/LISTE_VEYA_MUZIK_LINKI komutunu çalıştırmak. Veya isterseniz daha fazla ayara kolayca erişmek için internet sayfası şeklinde de çalıştırabilirsiniz. Bunun için terminale şu komudu giriniz: spotdl web 
Çeşitli şekillerde Spotify’dan doğrudan müzik indirmek de mümkün ancak DRM doğrulamasının aşmak için çokça teknik adım gerektirmekte olduğundan ve tamamen illegal bir işlem olduğundan burada bahsetmeyeceğim. İlgilenenler JustYuuto/spotify-downloader projesine bakabilir veya DownOnSpot projesini aratarak kaldırılmayan versiyonunu bulabilir.
Vakit ayırıp okuduğunuz için teşekkürler, umarım faydalı bir yazı olmuştur ve internette bir nebze de olsa özgür bir şekilde medya içeriği tüketmenizi sağlamıştır
Ayrıca Daha fazla alternatif uygulama ve çözüm için freemediaheckyeah topluluğunun listelerine de göz gezdirebilirsiniz.